Xenófanes

Fragmentos autobiográficos

Fai xa sesenta e sete anos desde que o peso da vida
Arrastro aquí e alá polas rexións de Grecia.
Desde o meu nacemento pasaran xa vinte e cinco anos.
Se é que aínda recordo ben.
Estas son as cousas das que hai que conversar xunto ao lume, no inverno,
Confortabelmente reclinado, bebendo viño doce e comendo froitos secos:
"Dime quen es, amigo, e de onde vés;
Que idade tes, compañeiro, e cantos anos tiñas
Cando a invasión dos medos.

Sobre cuestións teolóxicas:

Chatos, negros: así ven os etíopes aos seus deuses.
De ollos azuis e louros: así ven aos seus deuses os tracios.
Pero se os bois e os cabalos e leóns tivesen mans,
mans como as persoas, para debuxar, para pintar, para crear unha obra de arte,
entón os cabalos pintarían aos deuses semellantes aos cabalos, os bois
semellantes a bois, e a partir das súas figuras crearían
as formas dos corpos divinos segundo a súa propia imaxe: cada un segundo a súa.
Soamente un deus é o supremo, único entre deuses e homes,
nin en figura nin en pensamento semellante aos mortais.
Permanece sempre no mesmo lugar, sen movemento,
e non lle convén emigrar dun lado a outro.
Sen esforzo fai vibrar ao Todo, só por medio do seu saber e querer.
Todo el é ver, todo pensar e planear e todo el é escoitar.

Sobre a natureza e o mundo físico:

Aos nosos pés podemos ver como no seu límite superior a Terra
linda co aire, mentres que co inferior descende ata o infinito.

Sobre o coñecemento humano e os seus límites:

A verdade segura sobre os deuses e sobre todas as cousas das que falo
non a coñece ningún humano e ningún a coñecerá.
Ata aínda que alguén anunciase algunha vez a verdade máis acabada,
el mesmo non podería sabelo: todo está misturado de conxectura.
Desde o principio os deuses non revelaron todo aos mortais,
pero estes, buscando, no curso do tempo atopan o mellor.
Se Deus non decidise facer o amarelado mel,
Máis dun pensaría que os figos son moito máis doces.