Zenón de Elea

Zenón, natural de Elea, foi fillo de Pireto, segundo Apolodoro nas Crónicas; segundo outros, de Parménides. Outros, finalmente, fano fillo de Teleutágoras por natureza, e de Parménides por adopción. Del e de Meliso di Temón:

Nunha e noutra lingua poderoso,
difícil foi Zenón de ser vencido,
si vencedor de todos,
Igualmente Meliso, que supera
todas as fantasías da mente,
e acaso é superado de moi poucos.

Zenón foi discípulo de Parménides, e aínda o seu amante. Platón no seu "Parménides" di que foi alto de corpo; e no seu "Sofista" chámao Palamedes Eleático.

Aristóteles di que foi inventor da dialéctica, corno Empédocles da retórica. Foi home clarividente en filosofía e política, como vemos nos seus escritos, tan cheos de sabedoría. Querendo destronar ao tirano Nearco (ou Diomedonte, como queren algúns), prenderono, como refire Heráclides no Epítome de Sátiro. Nesta ocasión, como lle preguntasen polos conxurados e as armas conducidas a Lípara, dixo que os conxurados eran todos os amigos do tirano; co cal quixo supoñelo abandonado e deixado xa só. Despois, dicindo que tiña algo que dicirlle á orella tocante a algúns, colleuna cos dentes e non a soltou ata que o baldaron a estocadas, como aconteceu ao tiranicida Aristogitón. Demetrio di nos seus Colombroños que foi o nariz o que lle arrincou dun bocado

Antístenes escribe nas Sucesións que despois de citar por cómplices na conxuración aos amigos do tirano, como este lle preguntase se había outro culpado, respondeu: «Ti, oh destrución desta cidade». E que lles falou aos circunstantes nesta forma: «Estou admirado da vosa covardía, pois por medo do que eu padezo sodes escravos dun tirano»; e que logo, cortándose a lingua cos dentes, cuspiulla a aquel enriba. Incitados con isto os cidadáns, ao punto quitáronlle a vida a pedradas ao tirano. Finalmente, Hermipo di que meteron a Zenón nun morteiro e que o machucaron alí". Os meus versos a el son estes:

Promoviches, oh Zenón, solicitaches
unha facción ilustre. Ti querías,
ao tirano acabando,
a Elea liberar de cativerio.
Mas non o conseguiches:
antes, prendido polo tirano,
mandoute machucar nun morteiro.
Pero que é o que digo?
Non te machucou a ti, senón ao teu corpo.

Foi Zenón bo tamén noutras cousas; pero home fastidioso e que se sobrepoñía aos seus maiores, como Heráclito. Á súa patria (chamada antes Hile e despois Elea), sendo colonia dos focenses e cidade humilde e que só adoitaba producir homes de ben, estimábaa en máis que a magnificencia de Atenas, adonde raras veces ía, vivindo sempre na súa casa. Foi este Zenón o. primeiro que usou o argumento que chaman de Aquiles, aínda que Favorino di que Parménides e outros moitos.

As súas opinións son: «Que hai moitos mundos. Que non hai vacuo. Que a natureza de todas as cousas provén do cálido e fríxido, do seco e húmido, conmutándose estes entre se. Que a xeración dos homes é da terra; e a alma unha mixtión de todo o devandito, sen que teña maior porción dun que doutro». Din que como fora maltratado de palabras, indignouse moito; e como un lle dixese por que se indignaba, respondeu: «Se non me indigno e me afago ás aldraxes e desprezos, tampouco me alegrarei dos loores». Cando tratamos de Zenón Citeo xa dixemos que hai oito máis. O presente floreceu para a Olimpíada LXXIX.

(Dióxenes Laercio, "Vidas de filósofos ilustres")